Μαρτυρίες που συγκλονίζουν: Εξαναγκασμοί σε γάμο, βιασμοί και κάθε μορφή καταπίεσης βίωσαν και φοβούνται πως θα ξαναβιώσουν οι γυναίκες του Αφγανιστάν από την επανάκαμψη και την εγκαθίδρυση των Ταλιμπάν στην εξουσία της πολύπαθης χώρας.
Έξι Αφγανές γυναίκες μίλησαν αποκλειστικά στη Voria.gr για τις αποτρόπαιες συνθήκες που επικράτησαν κατά την περίοδο των Ταλιμπάν, εκφράζοντας τους φόβους τους ότι ο χρόνος μπορεί να γυρίσει ξανά πίσω. Οι Marzia H., Shazia S., Zahra R., Arezou Z., Najila S. και η Atika M. άνοιξαν την καρδιά τους σε μία συνέντευξη με ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση και συγκίνηση στα γραφεία της «Ίριδας – Κέντρου Γυναικών» στη Θεσσαλονίκη. Αναφέρθηκαν σε όσα δραματικά και απόκοσμα βίωσαν οι ίδιες, θεωρώντας μάλλον βέβαιο ότι αυτά θα επαναληφθούν για τις γυναίκες του Αφγανιστάν μετά την κατάληψη της Καμπούλ και τη διακυβέρνηση της χώρας από τους Ταλιμπάν.
Οι τραγικές προσωπικές εμπειρίες
«Δούλευα ως οδοντίατρος σε μία κλινική στην Καμπούλ το 2017 και οι Ταλιμπάν την έκλεισαν. Μετά λόγω των απειλών αναγκάστηκα να φύγω από τη χώρα επειδή ήμουν γυναίκα και μορφωμένη», σημειώνει η Atika και αναφέρεται στις οικογενειακές δυσκολίες που βίωσε λόγω των διαφορετικών θρησκευτικών δογμάτων του Ισλάμ. «Είμαι Σιίτισα και ο άντρας μου Σουνίτης. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει ανεκτό από τις οικογένειές μας, που μάλωναν για το ζήτημα», προσθέτει.
Η 18χρονη Shazia ζούσε στην πόλη Κάμφινσα πριν 7 χρόνια. Εκεί συνέβησαν σκληρά πράγματα στη θεία της στα οποία, όπως λέει, δεν θέλει να αναφερθεί. «Έφυγα από το Αφγανιστάν γιατί δεν μπορούσα να σπουδάσω και να μορφωθώ και έτσι αποφάσισα να φύγω», τονίζει και σημειώνει ότι στην πόλη της οι Ταλιμπάν έπαιρναν τα κορίτσια από τα σπίτια.
Η Arezou, που για λόγους ασφαλείας επέλεξε να χρησιμοποιήσει ψευδώνυμο στη συνάντησή μας, εκφράζει τη μεγάλη της ανησυχία όχι μόνο για τις γυναίκες που βρίσκονται εκεί, αλλά και για τα αγόρια. «Τα κορίτσια θα υποφέρουν από τους Ταλιμπάν, όμως και τα αγόρια εξαναγκάζονται να γίνουν στρατιώτες τους. Το καθεστώς και παλαιότερα έκανε τις γυναίκες σκλάβες του σεξ, με εξαναγκασμούς σε γάμο, προχωρούσε σε εθνοκαθάρσεις και βιασμούς», λέει. Σύμφωνα με την Arezou, όσα εξήγγειλαν οι Ταλιμπάν για δικαιώματα στις γυναίκες είναι ψέματα.
Η παρουσία των ΗΠΑ και η στάση των ανθρώπων του Αφγανιστάν
Η Arezou λέει ότι οι Ταλιμπάν πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα στα σπίτια παίρνοντας τα κοριτσιά για να γίνουν σκλάβες. «Τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί; Είναι απαράδεκτο να μην αντιμετωπίζουν τα κορίτσια ως ανθρώπους, αλλά ως σκλάβες», αναφέρει επιβεβαιώνοντας ότι μία γυναίκα ζει την απόλυτη υποδούλωση στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν.
Η ίδια πιστεύει ότι η ιδεολογία των Ταλιμπάν προεξοφλεί απόλυτη εξουσία πάνω σε ό,τι έχουν κατακτήσει. «Παρότι κάνεις δεν θέλει να εγκαταλείψει τη χώρα, τι μπορεί να γίνει;», διερωτάται.
Σύμφωνα με την Atika, οι Αφγανοί θέλουν να μείνουν εκεί γιατί αγαπούν τη χώρα τους, αν και πρέπει, λόγω των συνθηκών, να φύγουν. «Δεν θέλουν να αφήσουν το Αφγανιστάν σε ανθρώπους που δεν μπορούν να κυβερνήσουν δίκαια και σωστά, είχα και φίλους που έμειναν εκεί, ενώ μπορούσαν να φύγουν με τη βοήθεια των Αμερικανών», λέει.
«Οι Ταλιμπάν μέχρι προσφάτως ήταν ακέφαλοι, αλλά πλέον συγκροτήθηκαν», τονίζει η Atika.
Η Shazia επικαλέστηκε εμπειρίες από την οικογένειά της για να περιγράψει τις συνθήκες που βιώνουν οι άνθρωποι στο Αφγανιστάν. «Τον ξάδερφό μου τον βασάνισαν και του είπαν ότι εάν βγει στην κάμερα και πει καλά λόγια για τους Ταλιμπάν θα έχει οικονομικές απολαβές». Παράλληλα, πρόσθεσε ότι άλλοι συγγενείς της ήθελαν να φύγουν από τη χώρα μέσω του αεροδρομίου αλλά οι Ταλιμπάν σε μπλόκο τούς απείλησαν λέγοντάς τους ότι θα τους πυροβολήσουν αν το επιχειρήσουν.
«Όταν ήταν στη χώρα οι Αμερικανοί, οι γυναίκες μπορούσαν να έχουν μια πρόοδο. Υπήρχε κάποια ελευθερία και ασφάλεια, χωρίς βέβαια να είναι στο 100%», πρόσθεσε μία από τις γυναίκες, που λόγω τις ιδιαιτερότητας της κουβέντας επέλεξε να διατηρήσει την ανωνυμία της.
«Έχω φίλες που δεν μπορούν να κάνουν αυτό που θέλουν. Πιστεύω ότι όλο αυτό που έγινε είναι πολιτικό παιχνίδι, ούτε οι Ταλιμπάν ανέμεναν ότι θα αποχωρήσουν από το Αφγανιστάν οι Αμερικανοί», τονίζει και υποστηρίζει ότι «η Αμερική θέλει να εκμεταλλευτεί τα πλούτη της χώρας».
Το Αφγανιστάν παλιά
«Το Αφγανιστάν ούτε στο παρελθόν ήταν ασφαλής χώρα, τώρα όμως η κατάσταση είναι πραγματικά πάρα πολύ δύσκολη», τονίζει η Atika μιλώντας για το παρελθόν έπειτα από ερώτηση για τις φωτογραφίες του 1970 από την περιοχή που διακρίνονται γυναίκες να φορούν άνετα ρούχα χωρίς την υποχρέωση της μαντίλας ή της χιτζάμπ.
Η Shazia λέει ότι έχει δει φωτογραφίες από το 1970, γνωρίζει ότι οι γυναίκες ήταν ελεύθερες και φορούσαν όποια ρούχα επιθυμούσαν. «Τώρα όμως αναγκαστικά πρέπει να φορούν χιτζάμπ». Μάλιστα, όπως λέει, σήμερα, οι γονείς παντρεύουν για ασφάλεια τα μόλις 12 ετών κορίτσια τους, ώστε να μην τα πάρουν οι Ταλιμπάν.
Η Zahra όταν ήταν μικρή πήγαινε στο σχολείο χωρίς κανέναν φόβο. Στη συνέχεια την πόλη της κατέλαβαν οι Ταλιμπάν, απειλώντας ότι όποιο κορίτσι πάει σχολείο θα το σκοτώσουν. «Η μητέρα μου όταν ήρθαν οι Ταλιμπάν είχαν θάψει όλα τα φορέματά μας και τα βιβλία μας ώστε να μην τα βρουν οι Ταλιμπάν και μας σκοτώσουν».
Η κατάσταση στις επαρχίες του Αφγανιστάν
«Η Καμπούλ είναι σε καλύτερη κατάσταση», ανέφερε η Atika λέγοντας ότι «σε άλλες πόλεις δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο, δεν μπορούν τα κορίτσια να πάνε στο σχολείο». Η Marzia πρόσθεσε με δάκρυα στα μάτια ότι η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από ό,τι μπορούμε να φανταστούμε». Μία φίλη της στην επαρχία, τόνισε η ίδια, ήταν με τον σύζυγό της και με τον αδερφό της όταν Ταλιμπάν τη χτύπησαν με το κοντάκι όπλου φωνάζοντάς της να γυρίσει πίσω στο σπίτι της.
Η Shazia πρόσθεσε ότι γνωρίζει νεαρά κορίτσια από την επαρχία που είναι παντρεμένα με άντρες έως και 60 ετών, χωρίς να έχουν εκδηλώσει τέτοια επιθυμία.
Η ζωή τους στη Θεσσαλονίκη και τα προβλήματα
Αναφερόμενη στη ζωή της ως πρόσφυγας στη Θεσσαλονίκη, η Atika λέει ότι είναι δύσκολη. Όπως αναφέρει, «δεν έχουμε πρόσβαση σε υπηρεσίες και συναντάμε κακή συμπεριφορά επειδή είμαστε πρόσφυγες, οι συνθήκες διαβίωσης είναι πάρα πολύ δύσκολες». Η ίδια σημειώνει ότι «κανείς δεν θέλει να φύγει από τη χώρα του και όσοι φεύγουν εξαναγκάζονται να το κάνουν. Εγώ θέλω να βοηθήσω όσες γυναίκες πρόσφυγες βρίσκονται στην Ελλάδα να μάθουν τα δικαιώματά τους», αναφέρει και τονίζει ότι «πρέπει να σταματήσουμε τον ρατσισμό».
Η Najila ανέφερε ότι ο άντρας της δούλευε για την κυβέρνηση στο Αφγανιστάν και έτσι έφυγαν μαζί με τα παιδιά τους πριν από τρία χρόνια, καθώς είχαν πρόβλημα με τους Ταλιμπάν. «Αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, ο άντρας μου έχει προβλήματα υγείας και δεν έχουμε χρήματα. Ακόμη και εδώ βρισκόμαστε σε απελπισία».
Η Voria.gr έχει στη διάθεσή της τα πλήρη στοιχεία των Αφγανών γυναικών της συνέντευξης που όμως δεν δημοσιοποιήθηκαν για λόγους ασφαλείας.
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο «Ίριδα – Κέντρο Γυναικών», μια Ελληνική Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που λειτουργεί από το 2018 με έδρα της την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η Voria.gr εκφράζει τις ευχαριστίες της για την παροχή μεταφραστή, για τη διευκόλυνση μέσω της παραχώρησης χώρου αλλά και για τη βοηθητική συμπεριφόρα του «Ίριδα – Κέντρου Γυναικών» κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
Η Ίριδα υποστηρίζει ολιστικά γυναίκες με προσφυγικό ή μεταναστευτικό υπόβαθρο και Ελληνίδες που ζουν στον αστικό ιστό της πόλης. Σύμφωνα με τους υπευθύνους, η Ίριδα «προσφέρει έναν ασφαλή και συμπεριληπτικό χώρο και μια συμμετοχική κοινότητα για πάνω από 550 γυναίκες από 37 διαφορετικές χώρες».
Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι, «οι γυναίκες – μέλη της Ίριδα αλληλεπιδρούν και εξελίσσονται, με αυτοδιάθεση και αυτοσεβασμό σε μια ασφαλή κοινότητα συνεργασίας και συνιδιοκτησίας, με το αίσθημα του ανήκειν. Προωθούμε τη διαφορετικότητα σε ένα περιβάλλον αμοιβαίας εμπιστοσύνης και κοινής προοπτικής» ενώ σημειώνουν ότι «παρέχουν υπηρεσίες προστασίας, νομικής στήριξης και ψυχοκοινωνικής στήριξης, μαθησιακές ευκαιρίες και επαγγελματική συμβουλευτική, καθώς και δημιουργικές δραστηριότητες που συντονίζουν γυναίκες μέλη της κοινότητας. Σκοπός είναι η συνολική ενδυνάμωση των γυναικών ώστε να επιφέρουν την αλλαγή που επιθυμούν στις ζωές τους αρχικά, και έπειτα στις οικογένειές τους και στις κοινότητές τους».
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο: www.voria.gr
